Քաղցր սուտը
***
Մաշվել է սիրտս, և օդը գինով է, ու ես չեմ կարողանում գրել երկու բառ, որ ինձ թարգմանի:
-Ես էլ,- ասաց աղջիկը, քանի որ գիտեր, թե ինչպես է դատարկվում հոգին, երբ «սիրում եմ քեզ»-ին արձագանքում է միայն լռությունը:
«Սիրում եմ քեզ»-ը անողոք հանդիմանանքով նայում էր տղային: Պարզապես գիշեր էր, պարզապես պետք էր ասել «սիրում եմ քեզ», երբ քո գրկում պառկած է աղջիկը:
«Սիրում եմ քեզ»-ը դեռ թափառում էր սենյակում և անխռով խաղում լուսնի հետ, ով անամոթաբար ներխուժել էր սենյակ և փորձում էր տեղավորվել անկողնում:
...Բայց դա հաջողվեց արևին, երբ աղջիկն արդեն մենակ էր:
***
Մաշվել է սիրտս, և օդը գինով է, ու ես չեմ կարողանում գրել երկու բառ, որ ինձ թարգմանի:
Թարգմանությունը միշտ սպանո՞ւմ է: Մնամ չթարգմանված, ապրեմ չթարգմանված, մեռնեմ՝ կթարգմանեն, չէ, պարզապես կմոռանան:
և ես գոռում եմ, ինչպես այն մարդը, ով գտել է իր մահվան պատճառը: Խոսք վերցնել ջրվեժից, որ նա, հենց նա քեզ կընդունի իր կաթիլե գիրկը, երբ ճանապարհվես դեպի մահ... ինձ թաց թաց այրելուց հետո մոխիրս կթաղես ջրվեժե քարանձավում, որտեղ նա պահում է ամենաթանկը, երևի... գոնե ջրվեժի մոտ կլինեմ ամենաթանկը
Այրված թևերով թիթեռը
Այրված թևերով թիթեռներ են հիմա իմ հոգում, և ես փորձում եմ ափոտել քամին:
Ահա, հիմա, նա արդեն արբած հպվում է իմ ափին: Ես համոզված եմ, որ նա իմ ձեռքում
է, և մատնաճաղը փակվում է, սակայն ափաբանտը դատարկ է, ես անհամբեր բացում եմ ճաղ դարձած
մատներս, իսկ այնտեղ քամին է՝ արբած գինուց կամ իմ ափից:
Կրկին փակում եմ, ափաբանտը կրկին դատարկ է...
Քամին ազատության մեջ է քամի, բանտարկված քամին մահահոտ թիթեռն է՝ այրված թևերով...
Պիտակը
Հոգնել է հոգիս, և դրսում լուսինն է, իսկ ես ուզում եմ չքնել ու նայել քեզ, երբ դու ննջում ես: Բայց... էլի այս բայցը, այս անտանելի և համառ բայցը: Եվ բացատրել քեզ, որ դու անցյալ ես, որպեսզի հասկանամ վերջապես և ես, նույնքան մեծ հիմարություն է, ինչպես որ բարձրացնելը այն ծանր քարը, որը նետել ես ջահել ժամանակ:
Կրկին լսել, որ ես լավն եմ, ձանձրալի է, քանի որ հոգնել եմ լավը լինելուց, թե՞ փորձեմ խաղալ մարիոնետ, ով ապարդյուն փորձում է կարդալ իր թելերը քաշողի մտքերը:
Իսկ դու քնի մեջ գրկում ես իմ մեջքը կարծես քո իրը, որին գնել ես մեծ զեղչով տոնավաճառից ու պատրաստվում ես այն մաշել այնքան, որ հանես մուռդ նույն այն վաճառողից, որ քո կարծիքով քիչ էր իջեցրել գինը:
Ու ես ինձ զգում եմ այդ նույն իրը, որն ավաղ սպասում է իր գնորդին՝ յուրաքանչյուրին ցույց տալով մեծ զեղչի իր պիտակը...
Կորցրած Ժպիտ
Երբ քեզ հարցնում էի, թե ինչն ես սիրում իմ մեջ, դու միշտ պատասխանում էիր. «Ժպիտդ... շատ անկեղծ է... Դու երբեք չես ժպտում, երբ չես ուզում, դրա համար այն միշտ անկեղծ է»:
Հիմա դու էլ չկաս, դու քեզ հետ վերցրել ես ամենաթանկ իրերը. հիշողություններս, հույսս
և իմ ժպիտը...
Հիմա ես ժպտում եմ ամեն օր, և դու չկաս, որ տեսնես. ժպիտս մենակ է. անկեղծությունն
էլ նրան է լքել:
Կարոտը կորցրածը գտնելու վերջին հույսն է, իսկ իմ հույսը հիմա գլխատված խոտի բույր
ունի:
Սիրելը պարտվելու արվեստ է, որտեղ չպետք է վախենալ պարտվելուց, չվախենալ լինել խոցելի...
Հիմա էլ խոցելու տեղ չկա:
Կյանքը ստիպում է մեզ որոշ բաներ անել ինքնակամ...
Ժանգոտած երջանկություն
Հիմա գիշեր է, և ես սպասում եմ այն պահին, որին սպասում են բոլոր նրանք, ովքեր գիշերը բարձրանում են տանիք և նայում են... բայց ոչ երկնքին: Միայն ինքնասպաններն են վախենում ներքև նայելուց. նրանք վախենում են, որ գետինը ավելի հզոր կլինի և կհաղթի նրանց, իսկ ես ընդամենը բարձրացել եմ տանիք և նայում եմ…ոչ երկնքին։
Գետինը սկսում է հաղթել, և ես վերջնականապես պարտվում եմ. նայում եմ երկնքին, որտեղ միայնակ աստղ է, որն ընկնելու տեղ չունի, իսկ ես ունեմ, ընկնե՞մ: Գա՞մ քեզ մոտ, ի՛մ աստղիկ, միայնակ չլինես.. մենակությունը մեկ այլ մենակությամբ են սպանում...
Մոռանամ ամեն ինչ, ամեն ինչ թողնեմ... նրան, սերը, որ ցանկանում է մեռնել, երջանկությունս, որ... ժանգոտել է անգործությունից:
Ո՛չ, աստղ, ես դեռ գործ ունեմ այստեղ. ես պետք է մաքրեմ երջանկությունս այդ ժանգից, որն այսքան տարի իր տաք գրկում պահել է նրան: Իսկ եթե երջանկությանս համար ավելի տաք լինի ժանգի գրկում, քան թե իմ... Կասկածը սկսեց արթնանալ աղմկոտ լռությունից: Նրա՞ն էլ հանգիստ թողնեմ. նա առանց ինձ էլ իրեն լավ է զգում: Երևի բոլոր ինքնասպանները ընկնելուց առաջ մտածում են, որ առանց իրենց երջանկության համար ավելի լավ կլինի:
Միայն դու իմ կարիքն ունես, իմ միայնակ աստղիկ։ Կգամ քեզ մոտ, և մենք կլինենք միասին...գալիս եմ, բացիր գիրկդ: Երկնքին հասնելու համար պետք է հասնել գետնին:
Իսկ երկնքում դատարկություն է, միայն հեռու-հեռվում մի աստղ ընկավ...
Անհատակ դատարկություն
Միացնե՞մ երաժշտություն, թե՞ միասին լսենք համակարգչի անվերջ ապացույցը, որ ինքը միացված է, աշխատում է, իսկ ես կարծես փչացել եմ, ավելի շատ հոգնել...
Հիմա կասես` ինչքա՞ն կարելի է հոգնել կյանքից, ինչքան կարելի է չուզենալ ապրել, իսկ ես...
Ես պարզապես կլռեմ, և ինչքան էլ մայրս ասի, որ ավելի լավ է գրել թղթի վրա, ձեռքով, և ինչքան էլ ես կարդամ, որ ինչ-որ տեղ աշխարհում երեխաները այլևս չեն կարողանում ձեռքով գրել թելադրություն, ես պարզապես կլռեմ...
Բայց մինչև ե՞րբ, ինչքա՞ն կարող է կյանքն ինձ նետել անկյուն` հուսալով, որ երբևէ ես չեմ դիմանա և կճչամ, բայց ես լուռ կուլ կտամ ճիչը և գուցե նույնիսկ կժպտամ, եթե ճիչը չխլացնի նաև նրան:
Իսկ համակագիչը շարունակում է աղաղակել, որ ինքը կա և որ առանց նրա գուցե ես այդպես էլ չնստեի և չգրեի այս ամեն, որ հնարավորություն չկա այս ամենը գրելուց հետո պատռել, որ հնարավորություն չկա տեսնելու, թե ինչ սխալ ես արել...
Ո՞ւր է, թե կյանքը նման լիներ համակարգչի, ապրեիր, ապրեիր ու մեկ էլ հետ նայեիր, և ոչ մի սխալ, դեռ ավելին՝ մի քանի բան էլ փոխեիր, եթե ուզենայիր... Նկարեիր մի մեծ տուն կամ մի.. երջանկություն:
Երջանկությունս ժանգոտել է, և նրա համար ավելի տաքուկ է ժանգի մեջ, քան իմ սրտում, իսկ գո՞ւցե այս ամենն ուղղակի պատրվակ է ոչինչ չանելու համար, ուղղակի հորինել եմ, որ չպայքարեմ հանուն իմ երջանկության, ե՞րբ եմ ես պայքարել, ուղղակի տրվել եմ գետի ալիքներին և անգամ ուժ չունեմ քարերին չդիպչել, բայց ցավոք իմ փայտե նավակն այնքան ամուր է, որ ինձ կհասցնի մինչև մահվան ջրվեժը...
Իսկ համակարգիչը դեռ շարունակում է աղաղակել իր գոյությունը՝ փորձելով լցնել այն անհատակ դատարկությունը, որով
լցված եմ մինչև կոկորդս, որը չի թողնում շնչել... ես ուզում եմ ընդամենը ազատ շնչել, իսկ անհատակ դատարկություն լցնելու մասին անգամ չեմ ուզում մտածել...
Աշխատանքի չընդունեցին
Ընդունարան չէ, այլ սպասասրահ, այստեղ ոչ թե ընդունում են, այլ սպասում: «Մի րոպե սպասեք». խեղճ րոպե, եթե իմանար, թե ինչքան է երկարում…
Իսկ պատուհանից այն կողմ մեկը որոնում է աստծուն, մյուսը ցանկանում է թաղել այդ նույն աստծուն. խեղճ աստված: Ինչքան քեզ չսազեց «խեղճ» ածականը:
Վարագույրը մի փոքր ճեղք է թողել, որ պատուհանը շնչի, որ ես շնչեմ…
Ճեղքից երևում է լվացքի պարանի կեսը, որից կախված է ճերմակ սպիտակեղենը, երևի տանտիկինը երկար է չարչարվել… ի՞նչ եմ խոսում. հիմա բոլորն էլ տանը ունեն լվացքի ավտոմատ մեքենա, ափսեների լվացման ավտոմատ մեքենա… ավտոմատ, ամեն ինչ ավտոմատ: Ինչո՞ւ է մարդը ուզում ազատվել բոլոր գործերից, որ ի՞նչ անի, հանգստանա՞, վայելի՞… ի՞նչը: Բավակա՞ն չէ, շատ չե՞նք հանգստանում:
Իսկ ես ուզում եմ պարզապես փակել լուսամուտի կիսաբաց իրականությունը, որը կարծես կախվել է ինձնից, ինչպես ձյունաճերմակ լվացքը այդ կիսատ պարանից, և խեղդում է չիրականացված սպասումը…
Մանկության վկան
Փոքրիկ տղան օրորվում էր ճոճանակին: Առաջ-հետ, առաջ-հետ:
Անթարթ նայում եմ: Առաջ-հետ, առաջ-հետ:
Ձանձրացա:
Երեխան ժպտաց ի պատասխան իմ ոչ ժպիտին:
Փակեցի աչքերս:
Չեմ ուզում մեծանալ:
Առաջ-հետ, առաջ-հետ:
Ճոճանակը օրորում է իմ մանկությունը:
Փողոցի արքա
Բոլորն իրենց կյանքում սպասում են կանաչ լույսի, իսկ նրան պետք էր կարմիր լույսը…Նա կանգնում էր մայթին և սպասում, թե երբ վերջապես կհայտնվի կարմիր լույսը, և կկանգեն մեքենաները… Նրա անհամբեր աչքերը փնտրում էին ուրիշ աչքեր, հոգատար, ավելի ճիշտ` խղճահար աչքեր…
Մեկ ոտքը քարշ տալով` նա մոտեցավ առաջին մեքենային, անհամարձակ մեկնեց ձեռքը, իսկ վարորդը նույնիսկ չնայեց նրան… «Երևի շտապում է»,- իսկույն արդարացում գտավ նա և շարժվեց առաջ (չէր կարելի վայրկյան իսկ կորցնել): Հաջորդ վարորդը նույնպես չնայեց նրան: «Հիմա բոլորն էլ շտապում են»,- նորից արդարացրեց նա: Կարմիրը փոխվեց կանաչի. ինքն այլևս փողոցի տերը չէր…
Կամաց շարժվեց դեպի մայթը, բայց այս անգամ նա չէր հասնելու այդքան ցանկալի մայթին…Անթացուպներից մեկն ընկավ, և նա քարացած կանգնեց. մեկ նայում էր հենակին, մեկ` մեքենային, որը շարժվում էր դեպի իրեն. «Նա անպայման…»:
…Նա ընկած էր գետնին` իր հենակի մոտ. ինքը անթացուպից թույլ գտնվեց: Հենակը քաշեց իրեն ներքև:
Արյան մեջ նա տեսավ կարմիր լույսը…Քմծիծաղը շուրթերին` ինչպես վայել է արքաներին, նա մահացավ: Նա արքա էր, փողոցի արքա:
Իսկ կարմիր լույսը շողում էր արյանը հատուկ դաժանությամբ, նրա արյամբ…
Հավերժական ակնթարթ