Wednesday, February 29, 2012

Ճանապարհը փակ է

Փետրվարի 29: ժամը 11.00, Արագածոտնի մարզ. Ծիլքար գյուղից մինչև Ապարան, ճանապարհին քամու պատճառով տեսանելիություն շատ վատ էր, մեքենաներից շատերը հետ էին դառնում ճանապարհից, եթե կարողանում էին: Հետաքրքիր է, որ ճանապարհային ոստիկանության ոչ մի մեքենա այդպես էլ չտեսանք...

Tuesday, February 14, 2012

Չգոյության փնտրտուք


Քնատ ձեռքերը անհանգիստ բացեցին բացատրական բառարանի ահռելի երախը: Գիշերվա մթության լռությունից քնաթաթախ բառերը խառնվեցին իրար, թողեցին իրենց տաքուկ անկողինները և շարք կանգնեցին:
Սկզբում բոլորն էլ անտարբեր սպասում էին, որ շուտով կգտնվի այն միակը, որին փնտրում էին աչքերը…Կամաց քունը ճանապարհ բացեց հետաքրքրա­սիրությանը..բառերի աչքերը վերջապես բացվեցին…իսկ աչքերը չէին շտապում…նրանք փնտրում էին ու չէին գտնում…
Բառերը սկսեցին ակնապիշ հետևել աչքերի ամեն մի շարժումին, ձեռքերի ամեն մի թարթումին: Աչքերի աղացից ծամված բառերի բանակը սկսեց հաղթել ծամվելու սպասող բառերին…Ամեն մի բառ իր սրտի խորքում հույս ուներ, որ ինքն է լինելու այդ ընտրյալը… ահա, ահա… բառը շունչը պահեց, բայց… «Նա չէ»,- հուսախաբ շշնջացին աչքերը…մի պահ բառը աչքերի մեջ տեսավ այն ողջ սարսափը, որ իրենց հանդիպումը տառասխալով է...
Բառը այդպես էլ չգտնվեց: Ամբողջ բացատրական բառարանում չգտնվեց «Կարոտ» բառի բացատրությունը...աչքերը փակվեցին բառերի սարսափած աչքերի առջև...թրմփոցով գիրքը ընկավ գետնին, խուլ տնքացին բառերը, հրեցին մեկը մյուսին, խռնվեցին իրար... սակայն ոչ ոք չտեսավ. բառարանը փակել էր իր ահռելի երախը և ցանկանում էր քնել... բառերն էլ ենթարկվեցին. պառկեցին քնելու` հույսով, որ մի անգամ էլ կհորանջի բառարանը:
Իսկ աչքերը տխուր թրջվեցին այն համով անձրևով, որ ավելի կարճ կոչվում է արցունք...նրանք չհասկացան, որ սիրտը վաղուց գտել է իր բառարանում «Կարոտ» բառը, բայց նրա բացատրությունը չի կարող ասել, քանի որ դա բանակա­նության գաղտնիքն է...

Sunday, February 5, 2012

«ԼՈՌՎԱ ՁՄԵՌ» Լոռիում կրկին տոն է



Եթե բոլորի համար ձմեռը սկսվում է դեկտեմբերին, ապա Լոռիում ձմեռվա շունչն անմիջապես կարելի է զգալ փետրվարին, երբ բոլորը ճանապարհվում են Թեժ լեռ՝ արդեն 42-րդ անգամ նշելու «Լոռվա ձմեռ» տոնահանդեսը:


Առաջին «Լոռվա ձմեռը» կազմակերպել է Վանաձորի պետական մանկավարժական ինստիտուտի ամենատարեց դասախոս, պատվավոր պրոֆեսոր, ֆիզիկական դաստիարակության ամբիոնի դոցենտ Լյուդվիգ Պետրոսյանը: 

Նրա սիրած եղանակը միշտ եղել է ձմեռը՝ դահուկների եղանակը։ Հիմա էլ հիշում է` փոքր հասակում եղբոր հետ տակառի փայտերից դահուկներ էին պատրաստում։ Երկու եղբայրներ Սերոժյա և Լյուդվիգ Պետրոսյանները 10 անգամ եղել են դահուկավազքի Խորհրդային Հայաստանի չեմպիոններ։

1941թ. Ֆինլանդիայում ծնկից վիրավորվելով` վերադարձել է հայրենիք և 10 տարի շարունակ դահուկներով սահելով բուժել է ծնկի կոտրվածքը։
«Լոռվա ձմեռվան» հաջորդեցին «Գյումրվա ձմեռ», «Երևանի ձմեռ»  և Հայաստանի  այլ քաղաքներում կազմակերպվող տոնախմբությունները, սակայն իր 42-ամյակին հասավ միայն «Լոռվա ձմեռը», որը այսքան տարիների ընթացքում հավատարիմ մնաց իր մշտական տեղին` Թեժ լեռան ստորոտին։

Երկու անգամ մասնակցել է Մուրմանսկում ամենամյա «Праздник Севера» (Հյուսիսի տոն) միջազգային մրցույթին որպես մրցավար։ Հայրենիքում նման տոն ստեղծելու միտքը հանգիստ չէր տալիս նրան։ Երբ վերադարձավ Մուրմանսկից, խորհրդակցեց քաղաքի ղեկավարության հետ և անցավ գործի։

Մոտ 20 հազար մարդ էր եկել «Լոռվա ձմեռվա»  առաջին տոնախմբությանը։ «Խանութներում 18 հազարից ավել դահուկ վաճառվեց այդ օրերին»,- պատմում է Լ.Պետրոսյանը։

20 տարի շարունակ Լյուդվիգ Պետրոսյանը եղել է տոնահանդեսի կազմակերպիչը։ Լարախաղացներ (քյանդրբազ) էին հրավիրում, Հաջղարի (Լեռնապատ) պարի և երգի մեծահասակների (բոլոր անդամները` 70-80 տարեկան) անսամբլն էր գալիս։ «Հիմա այդ ամենը չկա, մարդիկ գալիս են խորոված ուտելու... վիրավորական է»,- ցավով նշում է Լ.Պետրոսյանը։

Այն ժամանակ գլխավոր մրցանակին հասնելը ավելի բարդ էր. 10 տարի ոչ ոք չէր կարողանում նվաճել` մերկ ձեռքերով մագլցել սառցապատ սյունը։ «Դա հաջողվեց միայն 17-ամյա Սեյրան Ղարագյոզյանին»,- հիշում է Լ.Պետրոսյանը։

 «Սպորտը բոլորի համար» ֆիլմը, որը ցուցադրվել է նախկին Խորհրդային միության բազմաթիվ քաղաքներում, Վանաձորի մասին է եղել: «Կիրովականը համարվում էր սպորտի քաղաք Հայաստանի հավաքականի մեծ մասը կիրովականցիներ էին»,- հպարտությամբ ասում է Լ.Պետրոսյանը, որի դերը այդ գործում անփոխարինելի էր: